بزرگنمایی:

تبسم مهر - جامعه باستان شناسی ایران» درباره انتقادها نسبت به ساخت «زیرگذر» در عرصۀ باستانی شوش اعلام کرد: شهرداری و شورای شهر شوش اسناد و مجوزهای قانونی تخریب «پل روگذر» را منتشر کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر ، در بهمن ماه 1396 «جامعۀ باستان شناسی ایران» پیرو خبرهایی که نشان از آسیب به عرصۀ شهر تاریخی و باستانی شوش داشت نامه ای به وزارت راه و شهرسازی نوشت. مجموعه باستانی شوش با قدمتی هفت هزارساله به دلیل ارزشهای منحصربه فردش در سال 1394 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در این نامه، ضمن ارائه پیشنهادهایی برای پیش­گیری از تعرض به عرصۀ باستانی شوش، مراتب هشدار و اعتراض نسبت به کم توجهی به این میراث تمدن بشری بیان شده بود.
این اعتراض مورد توجه وزیر محترم وقت راه و شهرسازی قرار گرفت و طرح مذکور موقتاً متوقف گردید. به تازگی در پی یورش شبانه بولدوزرها به عرصۀ باستانی شهر شوش، علاوه بر اعتراض‌های گسترده­ای که این اقدام ناهنجار برانگیخت و در رسانه­ها بازتاب یافت، یکی از نمایندگان ملّت در مجلس شورای اسلامی، سرکار خانم پروانه سلحشوری، نیز در این زمینه واکنش مناسبی نشان دادند. ایشان ضمن استفاده از نظر متخصصان باستان­شناسی که در نامۀ «جامعۀ باستان­شناسی ایران» درج شده بود، طی نامه­ای به وزیر محترم راه و شهرسازی خواستار «اعلام نظر تخصصی این وزارتخانه در خصوص عبور زیرگذر شوش و جلوگیری از دوباره‌کاری شدند».
پس از انتشار این نامه، شهرداری و شورای شهر شوش جوابیه ­ای در قبال این اقدام شایسته و مسئولانه خانم سلحشوری منتشر کردند که در انتهای آن به اعتراض «جامعۀ باستان شناسی ایران» نیز پرداخته شده بود. متأسفانه در جوابیه مذکور، نامۀ «جامعۀ باستان شناسی ایران» تحریف شده است. «جامعۀ باستان­شناسی ایران» ضمن تشکر از خانم سلحشوری برای استفاده از مفاد آن نامه در استیفاء حقوق مردم شوش و ملّت ایران و تذکر برای پرهیز از به تاراج دادن میراث ملّی و جهانی، ابتدا به روشنگری دربارۀ تحریف آرای «جامعۀ باستان شناسی ایران» پرداخته و سپس به طرح چند پرسش از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش خواهد پرداخت.
در «جوابیۀ شهرداری و شورای شهر شوش» چند بار تأکید شده است که «زیرگذرِ» مورد مناقشه در بیرون از عرصۀ میراث جهانی شوش قرار دارد. به نظر می­رسد که «عرصۀ میراث جهانی» دستاویزی برای سرپوش نهادن به اقدامات خلاف قانون در طرح مذکور شده است. شهر باستانی شوش واجد عرصه­ای ملّی است که در سال 1394 به تصویب دولت جمهوری اسلامی ایران رسیده و قاعدتاً می­بایست از سوی همگان، به ویژه از سوی اجزاء دولت یا نهادهای وابسته به آن، محترم شمرده شود.
عرصه مذکور 700 هکتار است و «زیرگذرِ» مورد مناقشه، آشکارا درون عرصه مصوب و ابلاغ شده ملّی قرار دارد. اما افزون بر این، زیرگذر مذکور درون «حریم درجۀ یک» جهانی شهر شوش نیز واقع شده است. مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به نامه ­ای از رییس ادارۀ میراث فرهنگی شوش استناد می­کنند که در آن قید شده که «زیرگذر شوش در عرصه میراث جهانی واقع نیست»، و با نادیده گرفتن سایر اسناد متقن، این نامه را مبنا و مجوزی برای اقدامات غیرقانونی خود قرار داده ­اند. این در حالیست که حتی در نامۀ مذکور نیز گفته نشده که محل «زیرگذر» در درون عرصه ملّی شوش قرار ندارد. در واقع، با توجه به فضای به وجود آمده در شوش، مسئول ادارۀ میراث فرهنگی شوش، با علم به این­که مبنای عمل برای همه ادارات - از جمله فرمانداری، شهرداری و شورای شهر شوش- مصوّبات ملّی است، از درج این نکته که «زیرگذر» در عرصه مصوّب ملّی جای ندارد، اجتناب کرده است.
بعد از توضیح این دو نکته، لازم است مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به چند سؤال که دغدغه بسیاری از مردم ایران در قبال وقایع شوش است پاسخ دهند:
1- در این جوابیه به تخصیص و پرداخت «550 میلیون تومان اعتبار جهت گمانه ­زنی برای سازمان میراث فرهنگی» اشاره شده است. خواهشمند است مدارک و مستندات این پرداخت­ها را رسانه ­ای کنند. از سوی دیگر از مدیران مربوطه در سازمان میراث فرهنگی نیز خواهشمندیم تا با ارائه مستندات و شواهد متقن در این خصوص شفاف سازی کنند.
2- در این جوابیه، به طرزی عجیب و غیرحرفه ­ای، دلیلِ برچیدن «پل روگذر» شوش را «توافق معاون سازمان میراث فرهنگی با برچیده شدن آن پل» و «موافقت با احداث زیرگذر» عنوان کرده ­اند. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می­شود اسناد و مجوزهای قانونی تخریب «پل روگذر» شوش را که قاعدتاً می­بایست از سوی وزارت راه و شهرسازی و استانداری خوزستان صادر شده باشد، منتشر کنند.
همچنین مجوز مکتوب «احداث زیرگذر» از سوی سازمان میراث فرهنگی را رسانه ­ای کنند. بدیهی است که در صورت صدور چنین حکمی از سوی مدیران میراث، مسئولان مربوطه باید جهت صدور مجوز و عملکرد غیرتخصصی و حرفه ای مورد بازخواست قرار بگیرند. اما در صورت وجود نداشتن چنین اسنادی، تمامی حوادث و معضلات ناشی از تخریب «پل روگذر» بر عهده مسئولان و مدیران در شهرداری و شورای شهر شوش خواهد بود و باید پاسخگو باشند.
3- در جوابیه ذکر شده است که «طرح جاده کمربندی شوش» به دلیل «وجود آثار و محوطه­های باستانی» از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد مخالفت قرار گرفته است. بنا به اطلاع، این امر نیز صحت ندارد. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می­شود، نقشه‌های مسیر پیشنهادی «جاده کمربندی»، گزارش بررسی­‌های باستان­شناسی این مسیر، و نیز اسناد مخالفت سازمان میراث فرهنگی را منتشر کنند.
4- با توجه به بالا بودن سطح آب­های زیرزمینی در شوش، از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می­شود مدارک و راهکارهای عملی حفاظت از «زیرگذر» در این منطقه مرطوب را ارائه نمایند. گذشته از این مورد، تمهیدات لازم برای مواقع بحرانی مانند سیل، آتش سوزی، و سوانح بزرگ از جمله تصادفات در درون زیرگذری به طول 1900 متر چیست؟ و در صورت بروز چنین وقایعی، کمک رسانی به حادثه دیدگان چگونه خواهد بود و مسئولیت عواقب آن با چه کسانی است؟ صدماتی که با وقوع این بحرانها به جان انسانها و نیز به آبروی کشور وارد خواهد آمد را چه کسانی برعهده خواهند گرفت؟ از مسئولان مربوطه تقاضا داریم در این باره هم توضیحات کافی به ملّت ایران و شهروندان استان خوزستان و شهرستان شوش ارائه کنند.
در پایان، سخنی با مردم شریف و آگاه شهر شوش داریم: در جوابیۀ مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش دلیلِ بی ­توجهی به طرح احداثِ «جاده کمربندی شوش» به وضوح «هزینه بسیار کلان اجرای این پیشنهاد و شرایط تخصیص اعتبارات در سطح کشور» اعلام شده است.
می­ دانیم که راهکار بنیادی برای حل معضلات ترافیکی و رفع حوادث جاده­ای شهر شوش احداث یک «جاده کمربندی» است. چه ضرورتی دارد که جادۀ ترانزیت شمال به جنوب کشور الزاماً باید از دل شهر شوش بگذرد؟ واضح است که در این صورت نه تنها از بار ترافیکی شهر کاسته نخواهد شد بلکه با تردد خودروهای سنگین از بافت شهری، خطرات بیشتری متوجه جان ساکنان شده و افزایش آمار تصادفات را در پی خواهد داشت. مثل همه شهرهای کشور، مشکلات ترافیکی شهر شوش با «جاده زیرگذر» حل شدنی نیست، بلکه تنها با «جاده کمربندی» مرتفع خواهد شد.
احداث جاده زیرگذر همانند جاده تخریب شده روگذر به طور موقت مشکلات را رفع نموده و در آیندۀ نزدیک بر مشکلات موجود خواهد افزود. احداث جاده زیرگذر اتلاف منابع اعتباری شهر شوش است. به ­راستی چه زمانی مسئولان مربوطه به این نتیجه خواهند رسید که باید برای امنیت روانی و جانی مردم شهر شوش و استان خوزستان تلاش کنند و احترام واقعی قائل باشند؟ بجاست که شهروندان شوش از مسئولان مربوطه بخواهند تا روشنگری کنند که با علم به هزینه­ بردار بودن احداث «جاده کمربندی»، چرا پل روگذری را که موقتاً مشکلات مردم را برطرف می‌کرد، برچیدند؟!