بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر سیاوش آریا – کنشگر میراث فرهنگی استان فارس با اشاره به یادگاری‌نویسی‌های انجام شده با رنگ روی دیواره‌های گوردخمه‌ی تخت جمشید به عنوان محوطه‌ای که اسفند 1384 در فهرست آثار ملی ثبت شده است، بیان می‌کند: از سوی دیگر حضور معتادها و بی‌خانم‌ها در کنار این محوطه و روشن کردن آتش و باقی ماندن خاکستر آن در داخل، کنار و اطرافِ این گوردخمه، چهره‌ی زشتی را از این محوطه به نمایش گذاشته است.

او با بیان این‌که بی‌مهری‌ها به این محوطه‌ی تاریخیِ حدود دو هزار ساله، فقط مربوط به وندالیسم و حضور معتادان نمی‌شود، از وجود زباله در اطراف این محوطه‌ی تاریخی که به تنهایی چهره‌ی زشتی را برای آن به نمایش گذاشته، خبر می‌دهد و می‌گوید: از سوی دیگر عوامل طبیعی و به ویژه بیولوژیکی (گل سنگ‌ها) در داخلِ سنگ‌های رخنه کرده و باعث ایجادِ ترک و شکاف‌هایی شده‌اند که تخریبِ جداره‌ی این گوردخمه‌ها را سرعت می‌دهد.

وی با اشاره به این‌که بررسی کامل و به دست آوردن اطلاعات کامل از این محوطه می‌توانست دستِ‌کم موضوع پایان نامه‌ی دانشجویان رشته‌ی باستان شناسی و تاریخ باشد، به نبود حتی یک تابلوی معرفی در این بخش از تخت‌چمشید اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: پدیده‌ی فروچاله‌ها و فرونشست زمین در مَرودشت و در کنارِ ارزشمندترین بناهای تاریخی مانند نقش رستم و پارسه، یکی از چالش‌هایی است که در چند سال گذشته گریبانگیر این دو یادگار تاریخی را گرفته است و همچنان آسیب‌های وارد شده به آن رو به افزایش است.

او فرونشست زمین در حریم درجه یک و در نزدیکی گوردخمه‌ی «چشمه پارسه» را که در یک خط درازا (طولی) گسترش پیدا کرده، نمونه‌ای از این اتفاق می‌داند و ادامه می‌دهد: نکته‌ی غم انگیز داستان زمانی رخ می‌دهد که بدانیم این فرونشست‌ها در حال گسترش‌اند.

این فعال میراث فرهنگی استان فارس با اشاره به درخواست‌های زیادی که در طول سال‌های گذشته توسط کارشناسان و کُنشگران میراث فرهنگی مطرح شده که باید دست‌کم درسی به نام «میراث فرهنگی و زیست بوم» در واحدهای درسی دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی گنجانده شود، ادامه می‌دهد: هر چند گور سنگیِ کوه مهر (رحمت) در نزدیکی میراث جهانی پارسه، قرار دارد، اما «لویی واندِنبِرگ» ندید، به عنوان نخستین کسی که تعداد زیادی از استودان‌ها و گوردخمه‌های این منطقه از تخت جمشید را شناسایی کرد آن را ندید. حتی بعد از آن «هِرتسفِلد» و دیگر پژوهشگران که این آثار را شناسایی کردند، هیچ کدام به این گوردخمه اشاره‌ای نکردند.

او با بیان این‌که جایگاه این گور سنگی در کوه مهر (رحمت) و نزدیکی میراث جهانی پارسه است، ادامه می‌دهد: در جلو این آرامگاه یا همان گوردخمه یک قاب برای مسطح کردن نمای گور سنگی تراشیده شده است. درگاه این آرامگاه، مستطیل شکل است و فضای درون آن یک مربع را تشکیل می‌دهد که در پیرامون درگاه گوردخمه، دو فرو رفتگی برای مُهر و موم کردن درِ درگاه وجود دارد.

آریا با تاکید بر این‌که این بازمانده بدون تعیین حریم است و در کنار آن در دل کوه، اُستودانی به جای مانده از روزگار ساسانی وجود دارد، اضافه می‌کند: این اثر باستانی به عنوان  بازمانده‌ی فرهنگی – تاریخی با نام «گوردخمه تخت جمشید» 16 اسفند 1384با شماره‌ی 14748 با قدمت ساسانیان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.