بزرگنمایی:

خبرنگارتبسم مهر با وجود گذشت 18 سال از لشکر کشی آمریکا به افغانستان به بهانه مبارزه با تروریسم و صرف هزینه های مادی و انسانی گزاف، واشنگتن هنوز نتوانسته به هدف خود در این کشور برسد و اقدامات «دونالد ترامپ» نیز موجب شده تا بر ابهامات موجود در این رابطه افزوده شود.  

ترامپ روز پنجشنبه به افغانستان سفر کرد اما این سفر با سفرهای قبلی پرزیدنت متفاوت بود به طوری که حتی در هنگام سفر و پیش از رسیدن وی به افغانستان نیروهای امنیتی تلفن همراه ترامپ را از وی گرفته بودند.  

این سفر در سکوت کامل خبری انجام شد و در حدود دو ساعت بعد از پایان آن رسانه ها اقدام به انتشار خبر و تصاویر این سفر کردند.  

یکی از نکات مهم این سفر آن است که آمریکا با وجود صرف هزینه های زیاد در افغانستان هنوز نمی تواند امنیت را برای عالی ترین مقام خود در سفر به این کشور تامین کند و رئیس جمهور ایالت متحده مجبور است بر خلاف همیشه بدون دسترسی به دوست همیشگی خود یعنی توئیتر این سفر را انجام بدهد.  

حضور اشرف غنی در بگرام و عصبانیت مردم افغانستان 

مقامات آمریکایی چه بخواهند چه نخواهند به واسطه جنایت هایی که در افغانستان انجام داده اند، در میان مردم افغانستان جایگاهی ندارند و مردم این کشور با دیده نفرت به آنها می نگرند و در این میان اقدام «اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان، در روز پنجشنبه و حضور وی در پایگاه بگرام در کنار دونالد ترامپ موجب خشم مردم افغان شد.  

در همین رابطه خبرگزاری صدای افغان در گزارشی با عنوان «آقای ترامپ، اینجا ایالت پنجاه و یکم نیست!» نوشته است: «سفر سرزده ترامپ به افغانستان، به معنای آن است که او به این کشور به عنوان ایالت پنجاه و یکم آمریکا نگاه می‌کند تا کشوری مستقل که مردم دارد، دولت دارد، عضو سازمان ملل است و باید به شأن و جایگاه رسمی و مستقل آن احترام بگذارد.» رویداد شگفت انگیزتر، اما این است که دستور ترامپ برای حضور اشرف غنی در بگرام به سرعت از سوی ارگ، مورد پذیرش قرار می‌گیرد و اشرف غنی و اسدالله خالد، شتاب زده به بگرام می‌روند تا با ترامپ، دیدار کنند.

 یک کاربر توئیتری نیز اشاره به حضور اشرف غنی در بگرام و حضور او در میان سربازان آمریکایی نوشته است: «ترامپ از اشرف غنی با لحن دلسوزانه و ترحم‌برانگیز می‌پرسد: «می‌خواهی اینجا بمانی یا که خوش داری بروی؟». اشرف غنی مثل یک بچه یتیم‌ خجالتی جوابش گنگ است. ترامپ او را نوازش داده در جمع سربازان آمریکایی می‌گوید زنده باد غیرت افغانی! پاینده باد استقلال افغانستان!»

ترامپ به دنبال رویای دست نیافتنی 

اما ترامپ از انجام این سفر آنهم در روز عید شکرگزاری قطعا اهدافی را دنبال می کند. وی در سخنرانی خود در جمع نظامیان آمریکایی حاضر در افغانستان، از آغاز مجدد گفتگوهای واشنگتن با طالبان سخن گفت.  

ترامپ برای آنکه در حوزه سیاست خارجی پرونده ای مثبت داشته باشد در یک سال گذشته سه پروژه را در دستور کار خود قرار داد نخست مذاکره با کره شمالی و تلاش برای خلع سلاح هسته ای پیونگ یانگ، دوم مذاکره با طالبان و تلاش برای برقراری آتش بس با این گروه، سوم فشار بر ایران و تلاش برای به زانو درآوردن ایران و قبولاندن خواسته های واشنگتن به تهران.  

ترامپ در پروژه های اول و سوم راه به جایی نبرد و همین امر موجب شد تا تنها گزینه باقی مانده برای ترامپ صلح با طالبان باشد.  

ترامپ با گماردن زلمای خلیلزاد به عنوان نماینده ویژه خود در امور افغانستان، مذاکره با طالبان را آغاز کرد اما سه ماه قبل و بعد از کشته شدن نظامیان آمریکایی در تحولات افغانستان این مذاکرات را متوقف کرد.  

ترامپ برای تضمین موفقیت خود در انتخابات 2020 نیازمند یک نمره مثبت در کارنامه سیاست خارجی خود است لذا تلاش دارد تا مذاکره با طالبان را به سرانجام برساند از همین رو بود که وی روز پنجشنبه به صورت اعلام نشده وارد افغانستان شد.  

وضعیت موجود در اردوگاه طالبان نیز به گونه ای است که گویا این گروه پیش شرط هایی برای توافق با آمریکا دارد.  

مذاکره با طالبان و آینده نیروهای آمریکایی در افغانستان، دو بحثی بود که ترامپ در بگرام به آنها پرداخت. او گفت که آمریکا در حال کاهش حضور نظامی خود در افغانستان است. به گفته وی، نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان تا 8 هزار و 600 نفر کاهش خواهد یافت.

ترامپ افزود: «ما تا زمانی اینجا خواهیم ماند که به یک توافق برسیم یا هم در صورت معامله بسیار بد آنها [طالبان] به پیروزی کامل دست یابیم. با آنها [طالبان] دیدار می‌کنیم و می‌گوییم که باید آتش‌بس برقرار شود. آنها [پیش از این] با آتش‌بس موافق نبودند. ولی حالا می‌خواهند آتش‌بس برقرار شود. خواهیم دید چه می‌شود».

اما «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی رسمی طالبان در گفتگو با خبرگزاری فرانسه، با بیان اینکه هنوز برای صحبت درباره ازسرگیری مذاکرات با واشنگتن بسیار زود است، گفت که واکنش رسمی این گروه به اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بعداً منتشر خواهد شد.

ذبیح‌الله مجاهد با این حال یک روز بعد گفت که طالبان آماده است پس از لغو مذاکرات از سوی ترامپ این مذاکرات را با آمریکا از سر بگیرد. وی در گفتگو با رویترز تصریح کرد: اگر قرار است مذاکراتی انجام شود از جایی که متوقف شده ادامه خواهد داشت.

جنگ افغانستان طولانی‌ترین نبردی‌ است که ایالات متحده را درگیر خود کرده‌ است. جنگ در این کشور به کشته شدن دهها هزار تن از شهروندان نظامی و غیر نظامی افغان منجر شده است. بنا بر گزارش‌ رسمی وزارت دفاع آمریکا تا ژوئیه سال جاری بیش از 2210 نظامی آمریکایی در افغانستان جان خود را از دست داده‌اند.

رویای دست نیافتنی 

با توجه به وضعیتی که وجود دارد و شرطی که ترامپ در خصوص حضور دولت افغانستان در دور جدید مذاکرات با طالبان اعلام کرده، شاید رسیدن به توافق با این گروه به عمر دولت اول ترامپ قد ندهد.  

طالبان بارها اعلام کرده است که هرگز دولتی را که در زمان اشغال این کشور توسط آمریکا بر سر کار آمده باشد به رسمیت نشناخته و با او مذاکره نخواهد کرد. به زعم طالبان، حکومت وقت در افغانستان خود اراده‌ای برای تصمیم‌گیری ندارد و این آمریکا است که تصمیم نهایی را می‌گیرد به همین دلیل لزومی برای اتلاف وقت جهت مذاکره با حکومت کابل وجود ندارد.

از سوی دیگر یک منبع گروه طالبان در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر آمادگی طالبان برای توافق آتش‌بس، می‌گوید آتش‌بس میان این گروه و آمریکا پس از امضای توافق‌نامه میان دو طرف به صورت فوری برقرار خواهد شد.  

طالبان هنوز اعلام نکرده که آیا با شرط ترامپ مبنی بر حضور دولت افغانستان در مذاکرات صلح موافق است یا خیر. قبول یا رد این شرط بدون شک با پیامدهایی به ویژه در داخل این گروه مواجه خواهد شد. 

فراموش نکنیم که طالبان همواره در فصل زمستان تحرکات خود را کاهش و با فرا رسیدن بهار اقدامات خود را از سر می گیرد، در صورتی که در فرصت باقی مانده تا بهار، آمریکا نتواند با طالبان به توافقی دست پیدا کند، افغانستان در این فصل با تحولات جدیدی مواجه خواهد شد، تحولاتی که شاید موجب تغییر رویه کاخ سفید در قبال طالبان شود.