بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر مراسم تودیع و معارفه ذیحساب و مدیرکل امورمالی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور دیروز یکشنبه 2 دی با حضور علیرضا مختارپور دبیرکل این نهاد برگزار شد.

مختارپور در این مراسم با اشاره به جوان‌بودن نهاد و همچنین مدیران و کارکنان آن گفت: با اینکه کتابخانه‌های عمومی در ایران ظاهرا از سال 1344، بیش از 50 سال سابقه قانونی دارد، اما آغاز به کار نهاد در شکل جدید خود که با قانون مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی دولت آغاز به کار کرد، به سال 1386 مربوط می‌شود. از این جهت نهاد به لحاظ قانونی، رسمی و تشکیلاتی، یک نهاد جوان است و کارکنان و کتابداران و همچنین اغلب مدیران نهاد نیز از جوانان هستند.

وی افزود: در قانون، برای درآمدهای نهاد عمدتا بر درآمدهای ناپایدار تکیه شده و علی رغم تصریح قانون بر پرداخت نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها، تا سال 1392 این پرداخت صورت نمی‌گرفته که در ادامه از سال 1393 با تصویب ماده 64 الزامی فراهم شد تا این درآمد تحقق پیدا کند.

بیش از 12 هزار کتابخانه دیگر باید ساخته شود

دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها با اشاره به عدم تناسب اعتبارات نهاد و انتظارات از نهاد گفت: نهاد سازمانی است که از یک طرف تمام مسئولان نظام از بالاترین رده تا نمایندگان مجلس، دولت، استانداران، فرمانداران، شوراهای شهر، شوراهای روستا، همه تقاضا دارند که گسترش پیدا کند؛ چرا که طبق استانداردهای معمول باید بیش از 15 هزار کتابخانه عمومی در کشور داشته باشیم، در حالی که این عدد امروز به 3هزار و 400 کتابخانه می‌رسد. یعنی به عبارت دیگر ما به 12 هزار کتابخانه عمومی دیگر نیاز داریم که این تعداد یعنی جذب تعداد بسیاری همکار کتابدار و اعتباراتی بیشتر برای توسعه و نگهداری فضاهای کتابخانه‌ای. اما از سوی دیگر هیچ پیش‌بینی و فکر اساسی برای تامین این اعتبارات در قانون نشده است. امروز نهاد در حالی روزانه با سه درخواست برای تاسیس کتابخانه جدید روبه‌رو است که هیچ پیش بینی خاصی برای تأمین بودجه و امکانات این انتظارات وجود نداشته است. جالب است بدانید که بر اساس این قانون در سال 1344 یک و نیم درصد درآمد شهرداری‌ها به کتابخانه‌های عمومی اختصاص پیدا می‌کرد که در قانون 1384 این عدد به نیم درصد تبدیل شد؛ آن هم نیم درصدی که تا سال 93 نیز پرداخت نمی‌شد.

مختارپور در ادامه با اشاره به شبکه گسترده کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور، گفت: نهاد از روستاهای مرزی تا کلان‌شهرها دارای کتابخانه عمومی است که مورد استفاده اقشار مختلف مردم با تنوع قومی و مذهبی است. اما این نهاد به لحاظ مالی با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های رسمی و قانونی بسیار متفاوت است. چرا که این سازمان‌ها مشکلی برای پرداخت حقوق پرسنل خود ندارند و به طور معمول از طریق فصل یک، حقوق و مزایای خود را پرداخت می‌کنند و وضع هزینه انرژی آنها نیز مشخص است، در حالی که نهاد این وضع را ندارد.

آغاز فصلی نو در فعالیت‌های نهاد

دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها افزود: با این حال از سال 93 که دوره جدید نهاد آغاز شد، باید یک جهش قابل توجه در نهاد صورت می‌گرفت. این درحالی است که تا سال 1393 که بنده به نهاد آمدم، کتابداران روستایی و انجمنی از 50 تا 250 هزار تومان حقوق می‌گرفتند و کتابداران پیمانی و رسمی نیز به طور متوسط 800 هزار تومان حقوق دریافت می‌کردند. اما امروز تمام کتابداران روستایی و انجمنی بر اساس حقوق مصوب قانون کار و بلکه بیشتر حقوق دریافت می‌کنند و همچنین کتابداران پیمانی و کارکنان نهاد نیز حقوق‌شان بین دو تا دو نیم برابر شده است.

مختارپور در ادامه به افزایش تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور طی سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: طی چهار سال گذشته بیش از 500 کتابخانه به کتابخانه‌های عمومی کشور اضافه شده است. این به معنی افزایش پرسنل، افزایش در پرداخت حقوق و خرید منابع کتابخانه‌ای و همچنین اجرای بیشتر فعالیت‌های فرهنگی بوده است. به عنوان مثال پیش از ورود نهاد به برگزاری جشنواره کتابخوانی رضوی، این جشنواره حدود 20 هزار نفر شرکت کننده داشت، اما امسال ما بیش از 870 هزار نفر شرکت کننده ثبت شده همراه با کد ملی از سراسر کشور داشتیم که مجموعه این برنامه‌ها نیازمند بودجه و سرمایه بوده است.

وی همچنین درباره بودجه اختصاص یافته از سوی دولت به نهاد طی سال‌های اخیر گفت: کمک دولت به نهاد در این سال‌ها اندکی افزایش پیدا کرده است، اما عملا متناسب با نیازهای نهاد نبوده است؛ اما از محل ماده 64 که به نیم درصد از درآمدهای شهرداری اختصاص دارد، موفق شدیم این هزینه‌ها را تأمین کنیم. البته اگر در این زمینه وزارت اقتصاد و دارایی و خزانه داری کل با ما همکاری نمی‌کردند، ما همچنان در همان نقطه سال 93 و بلکه در نقطه‌ای بدتر بودیم و شاید مجبور به تعطیلی برخی کتابخانه‌ها می‌شدیم.

همراهی ذیحسابی در دست‌یابی به اهداف نهاد

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، در ادامه با تقدیر از فعالیت‌های اعظم رشیدی، ذیحساب و مدیرکل مالی سابق نهاد کتابخانه‌ها گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل همراهی وزارت اقتصاد و دارایی و خزانه داری کل، تلاش‌ها و پیگیری‌های سرکار خانم رشیدی بود، همچنین نقش و سهم فعالیت‌های سرکار خانم رشیدی را در همه برنامه‌های نهاد اعم از شاداب‌سازی کتابخانه‌ها، تأسیس کتابخانه‌های جدید، برگزاری مسابقات فرهنگی و بهبود وضع معیشت کتابداران نمی‌توان نادیده گرفت. مجموع این همراهی‌ها در اجرای برنامه‌های نهاد موجب شد که نهاد به جایی برسد که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تیرماه عنوان کند که نهادِ تخصصی در حوزه کتاب و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است.

مختارپور گفت: کتابداران نقش مهمی در جذب کودکان به کتاب و کتابخانه دارند که این موضوع نیازمند ایجاد آرامش و تأمین نیازهای اولیه کتابداران است. اینکه امروز کتابداران می‌دانند که در ستاد نهاد افرادی هستند که به فکر آنها هستند و دغدغه آنها را دارند و اگر بتوانند در قوانین تبصره‌ای پیدا کنند که به آن بهانه به آنها کمک کنند، باعث افزایش اعتماد کتابداران به مدیران خود شده؛ به‌حدی که وزیر فرهنگ و ارشاد تصریح کرده‌ که سرمایه اجتماعی نهاد از نظر اعتماد و علاقه پرسنل به مدیران‌شان جزو بالاترین سطوح اعتماد در میان دستگاه‌های کشور است.