بزرگنمایی:

تبسم مهر - استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: درباره سخن گفتن مَلَک با حضرت زهرا (س) روایات متعددی داریم که نتیجه آن سخن گفتن‌­ها و جمع­‌آوری سخنان آن مَلَک به وسیله امیرالمؤمنین (ع) مصحف شد و آن مصحف غیر از قرآن است.

خبرگزاری فارس، گروه قرآن و فعالیت‌های دینی: یکی از القاب حضرت فاطمه زهرا (س)، محدثه است. محدثه کسی است که ملک با او سخن می‌گوید. زمانی که پیامبر خاتم (ص) دنیا را وداع گفتند ملائک برای تسلی دل دردانه نبی بر او وارد می‌شدند و تسلیت می‌گفتند تا مرهمی بر دردهای این بانوی بزرگوار باشند. به مناسبت سالروز شهادت ام‌ابیها حضرت صدیقه طاهره (س) با آیت‌الله نجم‌الدین طبسی از اساتید دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم درباره محدثه بودن حضرت زهرا (س) و محتوای مصحف ایشان گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌آید:
معنای «محدث» در فرق اسلامی
«محدثه» یکی از القاب حضرت زهرا (س) ذکر شده است. آیا یک زن می‌تواند مخاطب فرشتگان قرار گیرد؟ به عبارتی دیگر چرا ایشان محدثه شد؟
یکی از القاب حضرت فاطمه زهرا (س) «محدثه» است. در کتاب بخاری روایتی از رسول خدا نقل شده که «محدث» به معنای کسی است که ملائکه با او سخن می­‌گویند، بدون اینکه او نبی باشد. البته دارای انواع و مصادیق مختلفی است. یک مصداق و حالت آن است که بدون اینکه آن ملک را ببیند با او سخن می‌گوید و مصداق و نوع دیگر آن است که به او الهام می‌­شود، یعنی به دلش علمی را به نحو الهام قرار می‌­دهند، یا مکاشفه‌­ای برای او می‌­شود و از مبدا اعلی به قلبش چیزی خطور می­‌کند، به این می‌­گویند «محدث». «وَ أَمَّا الْمُحَدَّثُ فَهُوَ الَّذِی یَسْمَعُ کَلَامَ الْمَلَکِ وَ لَا یَرَى وَ لَا یَأْتِیهِ فِی الْمَنَام ».
«محدث» به این معنا مورد اتفاق امت اسلامی است، این معنا را نبی مکرم خبر دادند. در کتاب­‌های اهل سنت و شیعه این مطلب آمده است. به طور مثال در جلد 26 بحارالانوار از صفحه 66 تا صفحه 104، باب 2، این بحث را مطرح می‌­کند.
یکی از مصادیق محدث این است که ملک یا جبرئیل یا یکی از ملائکه مطالبی را برای حضرت فاطمه می‌­­خواند. ذیل روایت کتاب بخاری از پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کند که در بنی‌اسرائیل محدث‌­هایی بودند و نبی هم نبودند و اگر در امت من باشد این به معنای تأکید است یعنی در امت من هم قطعی است. پیامبر(ص) اسم بعضی اصحاب را می­‌برد و می­‌گوید: اینها هستند، حالا من کاری به صحت و سُقم آن ندارم.
باز روایات و نصوص زیادی از اهل سنت نقل می­‌کنند که ملائکه با بعضی از ابدال صحبت می­‌کردند. غزالی در کتاب احیاء العلوم جلد 3 صفحه 8 نقل می­‌کند ملائکه با عمران ­بن حصین که از اصحاب پیامبر است، صحبت می­‌کردند. خطیب بغدادی نقل می­‌کند که ابویحیی ناقد که در سال 285هجری از دنیا رفته یکی از مُحدثین است. یعنی ملائکه با او صحبت می‌کردند. البته ما این حرف‌ها را قبول نداریم.
در روایات شیعه نیز محدث به همین معنا است؛ اما می‌­گوییم ملک را نمی‌­بیند. به نزول ملک بر انسان، در قرآن هم اشاره شده است: «إِنَّ الَّذینَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ المَلائِکَه»، کسانی که خدا را پروردگار خود می‌دانند و پایداری می‌کنند ملائکه بر آنان نازل می­‌شوند و می‌گویند: نترسید و غمگین نشوید.
ولی وقتی سخن از فاطمه زهرا (س) به میان می‌­آید که ایشان محدث است و ملک با ایشان صحبت می­‌کند یا حتی جبرئیل با ایشان صحبت می­‌کند، نواصب تحمل نمی­‌کنند و انکار می‌کنند. می­‌گویند مگر فاطمه ­زهرا (س) پیامبر یا نبی است که ملک بر او نازل شود و با او صحبت کند؟ ما می­‌گوییم خودتان نسبت به برخی از صحابه همین مطلب را گفتید، یعنی فاطمه­ زهرا (س) از اصحاب پیامبر (ص) کمتر است؟ نسبت به برخی از تابعین هم گفتید که مَلک با آن‌ها صحبت می­‌کرد و محدث بودند! آیا فاطمه ­زهرا (س) از تابعین و افرادی که در قرن 3 و 4 بودند، کمتر هستند؟
مصحف فاطمه (س) یکی از مصادیق محدث بودن است
مصحف حضرت فاطمه (س) بعد از رحلت پیامبر (ص) تحریر می‌شود، آیا این مصحف، مرتبط با محدث بودن ایشان است؟
مصحف فاطمه ­زهرا (س) یکی از مصادیق همین جریان محدث بودن است. در کتاب شریف کافی آمده: فردی از امام رضا (ع) سوال می‌کند که فرق بین رسول، نبی و امام چیست؟ حضرت بیاناتی دارند تا می­‌فرمایند که امام کسی است که سخن را از ملک می‌­شنود، ولی شخص او را نمی‌­بیند. بیش از 50 روایت داریم که مَلک بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) با فاطمه ­زهرا (س) سخن می­‌گفت و در کافی شریف تقریباً 8 روایت نقل شده است.
روایتی از حماد بن­ عثمان در کافی شریف آمده که می­‌گوید: از امام صادق (ع) شنیدم فرمودند: من در مصحف مادرم زهرا نگاهی انداخته‌­ام و راجع به قیام زنادقه خبر دارم. گفتم: مصحف فاطمه چیست؟ فرمودند: هنگامی که خداوند عزوجل نبی مکرم را به جوار خود خواند، در فاطمه زهرا حزن و اندوهی از فراغ پدر ایجاد شد که سنگینی این حزن و اندوه را جزء خدا، کسی نمی­‌دانست. یعنی چقدر برای فاطمه ­زهرا (س) سخت بود! بعد خداوند برای او مَلَکی فرستاد که او را تسلی بدهد.
حضرت (س) نزول مَلَک را با امیرالمؤمنین (ع) مطرح کردند. مولا فرمودند: اگر این بار آن مَلَک آمد و صدای او را شنیدی، من را خبر کن. بعد صدای مَلَک را شنیدند و مولا را خبر کردند. مولا هر چه را که از آن مَلَک می­‌شنید، ثبت می­‌کرد و این شد مصحف فاطمه ­زهرا (س).
مصحف فاطمه (س) سه برابر قرآن ولی مطالب قرآن در آن نیست
مرحوم مجلسی در مرآه العقول جلد 3 صفحه 57 می­‌فرماید: مَلَک در اینجا ممکن است جبرئیل باشد، اما او وحی را نیاورده، وحی نیست. وحی تمام شد و بعد می­‌فرماید: ممکن است که غیرجبرئیل باشد؛ یعنی ممکن است جبرئیل و غیرجبرئیل آمده باشند. یا ممکن است که هر کدام­شان در یک زمان جداگانه آمده باشند. پس محدث بودن یعنی سخن گفتن مَلَک با انسان و این مطلب در روایات فریقین آمده است.
اما درباره سخن گفتن مَلَک با شخصیتی چون حضرت زهرا (س) روایات متعددی داریم که نتیجه آن سخن گفتن‌­ها و جمع­‌آوری سخنان آن مَلَک به وسیله امیرالمومنین (ع) مصحف شد و مصحف غیر از قرآن است. در روایت آمده است که حلال و حرام در این مصحف نیست. تمام علم ما یکون است؛ یعنی پیش­گویی­­‌‌ها و اتفاقاتی است که می‌­افتد.
روایت مفصل‌­تر را مرحوم مجلسی نقل کرده و سند روایت را صحیح دانسته. می­‌گوید: امام صادق (ع) فرمود: شما چه می‌­دانید که مصحف فاطمه چیست؟ مصحف فاطمه از نظر حجم سه برابر قرآن است. ولی مطالب قرآن آنجا نیست. نه اینکه بگوییم ما یک قرآن دیگری داریم. نه مطالبی که در اینجا است، حوادث آینده است که ملک به حضرت زهرا (س) فرمودند و حضرت زهرا (س) هم اینها را به امیرالمؤمنین گفتند و نوشتند.
پس معنای محدث را فهمیدیم، سخن گفتن ملک با کسی بدون اینکه او نبی باشد و گفتیم محدث بودن به این معنا مورد اتفاق فریقین شیعه و سنی است. هر دو گروه در کتاب­‌های دست اول­شان آورده ­ا‌ند. اهل سنت در کتاب بخاری و شیعه هم در کافی آورده است. اما درباره افرادی که محدث بودند. اهل سنت از اصحاب پیامبر افرادی را نام می‌­برند که محدث بودند و برخی از تابعین و افراد در قرن 2 و 3 نام می‌­برند که جزء محدثین بودند.
نکته بعدی اینکه در روایات محدث بودن هم آمده است که حضرت زهرا (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و حتی سلمان فارسی از محدثین بودند. امام م‌ی­فرماید: «کان الحسن و الحسین محدثیّن». امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «اِنی و اَوصیایی من وِلدی مهدیون کلنا محدثون». ائمه و بعضی از اصحاب بزرگوار پیامبر اکرم (ص) هم محدث بودند.
پس اگر در روایات ما آمده که زهرای اطهر (س) محدث بودند، فوراً تهمت نزنند و نگویند که شیعه عقیده­‌اش این است که زهرای اطهر (س) نبی است! نه! استغفرالله! بعد از نبی مکرم ما نبی نداریم و محدث بودن مطلبی دیگر است و نزول ملک بر شخصی معنایش نبی بودن آن شخص نیست.
یکی از علامت­‌های امامت داشتن مصحف فاطمه (س) است/ بیان نام پادشاهان در این مصحف
محتوای مصحف حضرت فاطمه (س) را بیشتر تبیین می‌کنید.
حضرت فرمود: اینها اصلاً می­‌دانند مصحف فاطمه چیست؟ اصلاً این کتاب را دیدند؟ یعنی یکی از علامت­‌های امامت این است که مصحف فاطمه زهرا (س) را داشته باشد. به بعضی از قضایای مصحف فاطمه اشاره شده اما تفصیلش را بیان نکردند. اجمالش در روایات آمده، ولی تفصیلش نه.
این مصحف به جامعه بشریت تعلق دارد یا فقط مسلمانان را شامل می‌شود؟
مربوط به کل بشریت تا قیامت است. روایتی را عبدالملک بن اعین نقل می­‌کند می‌­گوید: امام صادق (ع) می‌فرماید: نزد من دو کتاب است، یکی جَفر و دیگری مصحف فاطمه که نام هر پادشاهی که بر زمین حکومت می­‌کند در آن است. و جریان قیام بنی الحسن و نام اینها در این دو کتاب است. پس در مصحف فاطمه (س) حوادث آینده آمده است. اینکه حاکمان چه کسانی خواهند بود؟ و مدت حکومت­شان چقدر خواهد بود؟
انتهای پیام/